Tomografia komputerowa

Tomografię komputerową stosuje się w najróżniejszych przypadkach, np.

• ocena złamań kości,
• obluzowania implantów,
• diagnostyki onkologicznej,
• poszukiwania nowotworowych przerzutów odległych,
• oceny żołądka i jelit
• oceny naczyń (szczególnie tętnic) w angio-TK,
• kontroli przepuklin i torbieli,
• diagnostyki udarów i zawałów mózgu,
• a także wiele innych;

Badanie TK niesie za sobą bardzo niewielkie ryzyko wyindukowania nowotworu, ponieważ do skanowania ciała pacjenta używane jest promieniowanie jonizujące (rentgenowskie). Niemniej jednak korzyści kliniczne z wykonania badania i zdiagnozowania ewentualnej choroby znacznie przewyższają ryzyko wystąpienia nowotworu. Nieleczona choroba szybciej zniszczy zdrowie pacjenta niż minimalna szansa na powstanie guza nowotworowego.

Na każde badanie należy zabrać ze sobą:

• dowód tożsamości,
• skierowanie (bez niego nie wykonamy badania!),
• aktualny (maksymalnie dwutygodniowy) wynik kreatyniny, eGFR i TSH (szczególnie, jeśli pacjent cierpi na choroby tarczycy)
• poprzednią dokumentację medyczną dotyczącą badanego obszaru (wypisy ze szpitala, poprzednie badania obrazowe, karty wizyt lekarskich, historię onkologiczną, etc.),
• ubrania bez metalowych elementów w badanym obszarze,

Przed badaniem należy zdjąć biżuterię.

Jeśli badanie ma zostać przeprowadzone z podaniem środka kontrastowego, pacjent powinien nie jeść przez 5h przed wyznaczonym terminem badania.

Każdy pacjent powinien przyjmować swoje leki zgodnie z zaleceniami od lekarza.

Tak, do wykonania skanowania w tomografii komputerowej używa się promieniowania jonizującego (rentgenowskiego).

Badanie jest zupełnie bezbolesne. Pewnym dyskomfortem może być wkłucie wenflonu (potrzebnego do podania środka kontrastowego), ale ból jest minimalny (jak podczas pobierania krwi).

Badanie TK trwa od kilku minut do maksymalnie 15-20 minut.

Osoby towarzyszące podczas wizyty zawsze są mile widziane, są wsparciem mentalnym dla pacjenta, a także pomagają w odnalezieniu się w stresującej sytuacji, jaką jest konieczność poddania się badaniu. Jednak na czas wykonania skanowania osoba towarzysząca pozostaje na zewnątrz pomieszczenia z tomografem, żeby nie narażać się na niepotrzebną dawkę promieniowania. W przypadku osób niepełnoletnich jest możliwość, żeby rodzic towarzyszył dziecku w trakcie badania, po założeniu ołowianego fartucha, ale tylko w ostateczności.

Aparat do tomografii komputerowej przypomina kształtem pączka z dziurą lub obwarzanka, zatem pacjent nie wjeżdża do długiej „tuby” jak w przypadku rezonansu magnetycznego, a jedynie do stosunkowo szerokiego otworu. Pozwala to wykonać badanie praktycznie wszystkim osobom z klaustrofobią, gdyż nie ma uczucia wjeżdżania i przebywania w ciasnej przestrzeni.

Tak, w tomografii z powodzeniem wykonuje się badania z dowolnymi implantami w ciele, skanowanie na TK nie ma na nie żadnego wpływu. Także z urządzeniami elektronicznymi jak rozruszniki czy aparaty słuchowe można bez przeszkód wykonać badanie na TK.

Jeśli pacjent cierpi na nadwrażliwość na jod, to w sytuacji podania środka kontrastowego może odczuć pewne skutki niepożądane, w zależności od stopnia tej nadwrażliwości. Z uwagi na używane w trakcie TK promieniowanie jonizujące (rentgenowskie), jest również znikoma szansa na wyindukowanie nowotworu w napromienianych tkankach.

Interpretacją obrazów diagnostycznych zajmuje się lekarz radiolog. Dla każdego wykonanego przez nas badania dołączamy profesjonalny opis wykonany przez renomowanego radiologa. Taki opis jest podstawą do wdrożenia leczenia, zatem otrzymany wynik należy skonsultować z lekarzem zlecającym badanie lub lekarzem specjalistą zajmującym się badany obszarem / narządem.

Czas oczekiwania na opis jest uzależniony od wielu czynników. Radiolodzy specjalizują się w opisywaniu konkretnych obszarów ciała, zatem czas oczekiwania na opis jest bardzo zróżnicowany – zależy od tego, jaki obszar był poddany badaniu. Najlepiej przed lub po badaniu zapytać jaki jest aktualnie czas oczekiwania na opis.

Co do zasady, cena badania pokrywa się z tą wskazaną w cenniku. Jedyny dodatkowy koszt jaki może się pojawić, jest związany z koniecznością podania środka kontrastowego (ŚK). Jest szereg badań, które każdorazowo wykonuje się z kontrastem – wówczas w naszej Pracowni jest on wliczony w cenę, a informacja o tym jest wskazana w cenniku. Są jednak badania, które można z powodzeniem wykonać bez podania środka kontrastującego, ale w ich trakcie może się okazać, że w tym konkretnym przypadku, dla pełnej i rzetelnej diagnostyki, podanie kontrastu będzie wymagane. Wówczas jest on dodatkowo płatny. Każdorazowo decyzję w tym zakresie podejmuje lekarz radiolog. 

Obie metody są używane do różnych przypadków. W TK lepiej obrazuje się kości, można łatwiej objąć badaniem większy obszar ciała i jest badaniem szybszym niż rezonans magnetyczny. Lepiej także obrazuje tętnice w badaniach angiograficznych. Rezonans za to lepiej radzi sobie z badaniem drobnych narządów (przysadka mózgowa, prostata), jest bardziej czuły w badaniach tkanek miękkich i lepiej obrazuje obszary związane z neurologią (mózgowie, kręgosłup, sploty nerwowe).

Jest niewielka szansa (wręcz znikoma) na wyindukowanie nowotworu w napromienianych tkankach. Niemniej jednak korzyści kliniczne z wykonania badania i zdiagnozowania choroby znacznie przewyższają ryzyko wystąpienia ewentualnego nowotworu.

Aparat do tomografii komputerowej jest zdecydowanie cichszy niż ten, do rezonansu magnetycznego. Podczas badania słychać obracanie lampy rentgenowskiej i detektorów, a także przesuwanie stołu, ale nie są to uciążliwe hałasy.

Kontrast podaje się dożylnie pacjentowi w trakcie badania. Jak każda substancja medyczna niesie on za sobą ryzyko powstania skutków niepożądanych, jest ono jednak stosunkowo niewielkie.

Badanie TK można wykonywać zarówno u dzieci, jak i dorosłych, jeśli przedstawią odpowiednie skierowanie. Nie wykonujemy badania bez ważnego skierowania lekarskiego. Tak jak w przypadku dorosłych, jest niewielka szansa na wyindukowanie się nowotworu ze zdrowych tkanek, dlatego nie wykonuje się takiego badania bez wyraźnego powodu. Podczas skanowania zwracamy szczególną uwagę na dawkę promieniowania (możliwie jak najniższa, bez pogorszenia jakości badania), a także na ochronę kocem ołowianym części ciała nieobjętych skanowaniem. W naszej placówce nie podejmujemy się wykonania badania u najmłodszych dzieci. Umowną, przyjętą przez nas granicą jest wiek 10 lat.  Wynika to z faktu, że młodsze dzieci, często nie są w stanie leżeć w bezruchu podczas badania. Jeśli pacjent ma mniej niż 10 lat, decyzję o przeprowadzeniu badania podejmujemy indywidualnie, w zależności od badanego obszaru i na podstawie rozmowy z rodzicami, którzy są w stanie określić, czy ich pociecha będzie w stanie leżeć w bezruchu określonych czas.

Można jeść i pić przed badaniem bez użycia środka cieniującego (kontrastowego).

Jednak, jeśli istnieje prawdopodobieństwo, że kontrast może zostać podany, prosimy pacjentów, aby wstrzymali się od jedzenia na 5h przed rozpoczęciem skanowania. Można pić umiarkowaną ilość wody.

• Ciąża (szczególnie między 3. a 15. tyg. ciąży)
• Podejrzenie ciąży
• Uczulenie na jod w przypadku badań z podaniem środka cieniującego (kontrastu)
• Niewydolność nerek

Ciąża jest poważnym przeciwwskazaniem do wykonania TK. Jeśli jest możliwość, to pacjentka kierowana jest na inne badania obrazowe (np. MR). Płód w łonie matki intensywnie się rozwija, co powoduje, że jest bardziej narażony na działanie promieniowania jonizującego niż osoba dorosła. Szczególnie odradza się wykonywać TK między 3 a 15 tyg. ciąży.

Zdarzają się przypadki, gdzie badanie na TK musi zostać wykonane, a korzyści dla zdrowia i życia matki, przewyższają istniejące ryzyko. W porozumieniu z lekarzem kierującym pacjentki, wykonamy takie badanie, dbając o maksymalną ochronę płodu przed promieniowaniem.

Tak, jeśli badanie zostało przeprowadzone bez podania środka kontrastowego, pacjent może od razu opuścić pracownię i wrócić do normalnej aktywności. Jeśli jednak środek kontrastowy został podany, musi odczekać w naszej Pracowni pół godziny. Jeśli po tym czasie nie wystąpią żadne zauważalne objawy niepożądane, może wrócić do normalnych aktywności i prowadzenia pojazdów mechanicznych. Zalecamy jednak picie dużej ilości wody, aby jak najszybciej wypłukać środek kontrastowy z organizmu.

Tak, należy poinformować osobę wykonującą badanie o swoich alergiach (szczególnie na jod!), a także napisać o nich w ankiecie medycznej wypełnianej przed badaniem.