Angio tętnic szyjnych
Angiografia tętnic szyjnych metodą rezonansu magnetycznego to bezpieczne i niezwykle dokładne badanie, które w porę wykonane, pozwala ograniczyć ryzyko udaru.
Do obrazowania struktur anatomicznych wykorzystuje się tu bezpieczne dla zdrowia silne pole magnetyczne oraz fale radiowe. Oddziałują one na jony wodoru obecne w cząsteczkach wody. Ponieważ woda jest jednym ze składników krwi, która płynie przez tętnice, użycie kontrastu przestaje być niezbędne. Nawet jeśli zostaje on podany, aby jeszcze dokładniej odwzorować przebieg naczyń, odbywa się to przez założony na początku badania wenflon. Co więcej, tzw. gadolinowe środki cieniujące są znacznie lepiej tolerowane przez organizm niż te jodowe, stosowane w tomografii komputerowej.
To wszystko sprawia, że angio-MR tętnic szyjnych powtarzać można wedle potrzeb z praktycznie dowolną częstotliwością. Również u ciężarnych – przy czym choć nie stwierdzono negatywnego wpływu pola magnetycznego na rozwijające się w łonie matki dziecko, to na wszelki wypadek unika się przeprowadzania rezonansu w I trymestrze ciąży.
Krew zaopatrująca m.in. oczy, uszy czy język, a przede wszystkim mózg w tlen i składniki odżywcze, płynie do głowy tętnicami szyjnymi. Zwężenie lub przyblokowanie tych arterii może więc sprawić, że wymienione narządy przestaną funkcjonować poprawnie.
Organizm ludzki wykształcił pewne mechanizmy chroniące mózg przed niedokrwieniem, ale ma to pewną istotną wadę:
- postępująca choroba tętnic szyjnych może w związku z tym dać o sobie znać dopiero wtedy, gdy zamknięciu ulegnie ponad 70% ich światła.
Na szczęście stan naczyń da się ocenić co najmniej kilkoma sposobami, z których na szczególną uwagę zasługuje angiogra0,2fia metodą rezonansu magnetycznego, zwana też angiografią MR (skrótowo: angio-MR) lub rezonansem angio tętnic szyjnych.
Wskazania do przeprowadzenia angiografii tętnic szyjnych metodą rezonansu magnetycznego.
Sukcesywne zwężanie się tętnic szyjnych potrafi nie dawać żadnych wyraźnych objawów. Pierwszym z nich bywa często dopiero udar niedokrwienny mózgu – przemijający (trwa do 24 godzin) lub skutkujący nieodwracalnymi zmianami neurologicznymi, ciężkim kalectwem lub śmiercią wskutek obumarcia komórek mózgowych, którym zabrakło glukozy lub tlenu.
Bywa, że gdy składniki te są przez dłuższy czas dostarczane w niewystarczających ilościach, da się zaobserwować oznaki pogorszonego funkcjonowania mózgu, takie jak:
- napadowe bóle i zawroty głowy, omdlenia,
- zaburzenia równowagi,
- niedowłady, porażenia i będące ich następstwem osłabienie lub zanik siły mięśni,
- zaburzenia czucia, widzenia,
- zaburzenia koncentracji i pamięci, a nawet świadomości,
- zaburzenia mowy lub jej rozumienia.
Wspomniane wyżej objawy niedokrwienia doskonale widoczne są w badaniu głowy rezonansem magnetycznym.
Zwężanie i usztywnianie się tętnic szyjnych może też sprawiać, że dana osoba szybciej się męczy, a ciśnienie krwi ulega wzrostowi.
Angiografia tętnic szyjnych pozwala uwidocznić nie tylko zwężenie tętnic szyjnych, ale też inne anomalie w ich budowie, wady rozwojowe, stany zapalne czy obecność zakrzepów lub tętniaków. Dodatkowo można:
- ocenić ukrwienie i unaczynienie guzów nowotworowych w okolicy szyi;
- zakwalifikować pacjenta do leczenia zabiegowego – zwłaszcza gdy nie da się tego zrobić w oparciu o samo USG;
- wybrać optymalny sposób inwazyjnego poszerzania arterii – przezskórne założenie stentów lub interwencję chirurgiczną;
- ocenić następstwa niedokrwienia mózgu – wykrywając ogniska udaru.
Coraz częściej wykonuje się badania obrazowe nie tylko wówczas, gdy podejrzewa się nieprawidłowości w obrębie tętnic szyjnych, ale też profilaktycznie, zwłaszcza u osób cierpiących na chorobę niedokrwienną serca.
Pozwoliłoby to przypuszczalnie nie tylko w porę je poszerzać, ale wręcz wykrywać problem na tyle wcześnie, by móc stosować leczenie zachowawcze, polegające na przyjmowaniu preparatów przeciwzakrzepowych i zmianie trybu życia – a w efekcie zredukować liczbę zgonów z powodu udaru mózgu.
Przeciwwskazania do przeprowadzenia angiografii tętnic szyjnych metoda rezonansu magnetycznego.
Najczęściej z wykonania badania zrezygnować muszą posiadacze trwale umiejscowionych w ciele obiektów takich jak:
- rozrusznik serca,
- pompa insulinowa,
- implant ślimakowy,
- neurostymulator,
- endoprotezy, stabilizatory, śruby, implanty czy płytki ortopedyczne – które wykonane są z materiałów ferromagnetycznych. Jednak aktualnie stosuje się różnego rodzaju implanty/protezy, które bez problemu są dopuszczone do badania w rezonansie.
- opiłki metali (zwłaszcza w oku), śrut, odłamki pocisków.
Elektroniczne urządzenia w silnym polu magnetycznym mogłyby ulec rozregulowaniu, a metalowe elementy – rozgrzewać się i przemieszczać, prowadząc do uszkodzenia okolicznych tkanek.
Przygotowanie do badania agio tętnic szyjnych:
Należy przynieść ze sobą wyniki wszystkich badań obrazowych, jakie zostały wykonane do tej pory, które dotyczą badanego obszaru.
Należy ubrać ciuchy pozbawione metalowych elementów, takich jak suwaki, zatrzaski, sprzączki, haftki czy fiszbiny biustonosza, a nawet cekiny i metaliczne nadruki. Mogłyby one bowiem zmieniać swoje położenie pod wpływem pola magnetycznego, zaburzając uzyskiwany obraz.
To samo dotyczy pyłków metali obecnych w niektórych kosmetykach: lakierach do włosów, rozświetlających balsamach czy produktach do makijażu. Najlepiej z nich zrezygnować.
Przebieg badania angio tętnic szyjnych:
Angio-MR tętnic nie boli i trwa do kilkudziesięciu minut. Personel medyczny czuwa nad przebiegiem badania, przebywa w jego trakcie w osobnym pomieszczeniu, pozostaje jednak w kontakcie z osobą badaną przez interkom, czyli system głośników i mikrofonów, a także wizualnie, przez szybę i kamerę.