Rezonans magnetyczny – najważniejsze informacje
Badanie z wykorzystaniem rezonansu magnetycznego jest komfortowe, całkowicie bezinwazyjne i bezbolesne. Średni czas badania wynosi 30-40 min. Jednak niektóre badania wymagają większego nakładu czasowego.
Podczas obrazowania metodą rezonansu magnetycznego (MRI), wykorzystujemy magnes o dużej mocy, fale radiowe oraz zaawansowany komputer do wykonywania niezwykle szczegółowych i precyzyjnych obrazów badanej części ciała. Ta dokładność pomaga we wczesnym wykrywaniu chorób, urazów i patologii, umożliwiając skuteczne postawienie diagnozy i rozpoczęcie planowania leczenia.
W zależności od decyzji radiologa, podczas badania MR może zostać podany kontrast w celu dokładniejszej identyfikacji danej zmiany. Jest on niezbędny także do oceny onkologicznej uzyskanych obrazów. Kontrast podaje się dożylnie za pomocą wcześniej założonego wenflonu. W cenniku znajdziesz cenę kontrastu oraz informację dla jakich badań jego podanie jest zalecane lub nieodzowne.
Rezonans magnetyczny to dokładne, nowoczesne i bezinwazyjne badanie. Ceny badań zależą od ich specyfiki i wahają się w granicach od kilkuset do kilku tys. zł.
Jakie są przeciwwskazania do wykonania MR?
Główną składową aparatu MR jest silny magnes. Oznacza to, że w obszarze aparatu istnieje ciągłe silne pole magnetyczne. W związku z tym, osoby posiadające w swoim ciele metale wykazujące właściwości ferromagnetyczne (czyli takie, które są „przyciągane” w polu magnetycznym) niejednokrotnie nie mogą wykonać takiego badania. Jednak decyzja o odstąpieniu od badania następuje po wnikliwej analizie składu danego implantu. Może okazać się, że np. wszczepiony implant nie stanowi przeciwwskazania do wykonania badania rezonansem magnetycznym a dany pacjent może bez problemu skorzystać z takiej usługi.
Powyższa sytuacja przede wszystkim dotyczy osób:
- posiadających wszczepione implanty zawierające w swoim składzie metale,
- posiadających wszczepiony rozrusznik serca, implant ślimakowy czy pompę insulinową,
- posiadających różnego rodzaju metalowe obiekty, które są nieusuwalne z ciała,
- kobiet, które znajdują się w I trymestrze ciąży.
Jak przygotować się do badania MR?
Badanie nie wymaga specjalnego przygotowania. Jednak należy pamiętać o kilku ważnych kwestiach:
- Jeśli w Twoim ciele znajduje się jakiś metalowy element, implant, rozrusznik itd. – poinformuj nas o tym i przynieś ze sobą zaświadczenie o braku przeciwwskazań do wykonania badania lub specjalny paszport/dokument dot. np. implantu, który opisuje specyfikację i zawiera informację o składzie w.w. implantu.
- Przygotowując się na badanie zwróć uwagę na to czy Twój strój nie posiada metalowych elementów tj.: metalowy suwak, zamek, guziki, biżuteria itd. Jeśli tak to weź ze sobą np. dresy na przebranie lub jeśli nie posiadasz ciuchów bez metalowych elementów, to nie martw się tym – otrzymasz specjalny jednorazowy fartuch, dzięki któremu będziesz czuł/a się komfortowo podczas badania.
- Jeśli Twoje badanie będzie wymagało podania środka kontrastującego, należy minimum 3 godziny przed badaniem nie spożywać pokarmów ani napojów. W jakich badaniach kontrast jest prawie zawsze wymagany? Jest to MR j. brzusznej, MR prostaty, MR piersi, w badaniach kontrolnych – które wcześniej również miały podany środek kontrastowy.
- Jeśli badana będzie głowa to nie należy lakierować włosów, nakładać kosmetyków na twarz, malować oczu – wynika to z faktu, że w.w. kosmetyki bardzo często zawierają cząsteczki metali, które zaburzają przebieg badania.
Co należy zabrać ze sobą na badanie MR?
Przede wszystkim należy posiadać dowód osobisty. Dodatkowo należy zabrać ze sobą całą dokumentację dotyczącą np. leczenia szpitalnego, poprzednie opisy badań wraz z płytami CD dot. danego obszaru, który będzie poddany badaniu.
Należy również posiadać aktualny (tj. nie starszy niż 2 tygodnie) wynik kreatyniny – jest to niezbędne w momencie decyzji o podaniu kontrastu w trakcie badania.
Rezonans magnetyczny – najczęściej zadawane pytania (FAQ)
1. Czym jest rezonans magnetyczny?
Rezonans magnetyczny to technika obrazowania medycznego stosowana w medycynie do tworzenia obrazów anatomii i procesów fizjologicznych organizmu. Aparaty RM wykorzystują silne pola magnetyczne, gradienty pola magnetycznego i fale radiowe do generowania obrazów narządów w ciele. RM nie wykorzystuje promieniowania rentgenowskiego ani promieniowania jonizującego, co odróżnia go od tomografii komputerowej i PET (pozytonowa tomografia emisyjna).
2. W jakim celu wykonuje się badanie rezonansem magnetycznym?
Badania rezonansem magnetycznym wykorzystuje się do oceny narządów i tkanek w organizmie, celem dokładnej oceny badanych struktur i diagnostyki chorób, schorzeń oraz urazów.
3. Czy rezonans magnetyczny jest bezpieczny?
Rezonans magnetyczny jest w pełni bezpiecznym badaniem, nie stwierdzono żadnych odczuwalnych skutków ubocznych po przeprowadzeniu skanowania. Niezwykle rzadkim zagrożeniem jest uczulenie na środek kontrastowy (ŚK), który jest podawany w trakcie niektórych badań. Bardzo mały odsetek osób ma uczulenie na substancję zawartą w ŚK do MR. Ponadto implanty i inne nieusuwalne metale oraz urządzenia elektroniczne w ciele stanowią zagrożenie dla zdrowia i życia i mogą wykluczyć niektórych pacjentów z bezpiecznego poddania się badaniu MR.
4. Jak się przygotować do badania rezonansem magnetycznym?
Na każde badanie należy zabrać ze sobą:
- dowód tożsamości,
- skierowanie (jeśli zostało wystawione),
- poprzednią dokumentację medyczną dotyczącą badanego obszaru (wypisy ze szpitala, poprzednie badania obrazowe, karty wizyt lekarskich, historię onkologiczną, etc.),
- ubrania bez metalowych elementów,
- oraz najlepiej przyjść bez makijażu oraz przed badaniem zdjąć biżuterię.
Przy badaniach z podaniem środka kontrastowego pacjent zostanie poproszony o:
- niejedzenie 5 godz. przed badaniem,
- aktualny (maksymalnie dwutygodniowy) wynik kreatyniny i eGFR,
- w niektórych badaniach (np.: miednica, macica, prostata) prosimy także o przeczyszczenie jelit preparatami dostępnymi w aptekach,
- w przypadku badań piersi prosimy o odstawienie antykoncepcji hormonalnej przed badaniem, szczególnie w przypadku niespecyficznych zmian w piersiach;
5. Czy muszę przestać przyjmować swoje regularne leki przed badaniem?
Każdy pacjent powinien przyjmować swoje leki zgodnie z zaleceniami od lekarza.
6. Czy podczas badania jestem narażony na promieniowanie?
Rezonans magnetyczny wykorzystuje pole magnetyczne i fale radiowe do generowania obrazów – oba rodzaje promieniowania są bezpieczne dla człowieka i nie wywołują żadnych skutków ubocznych, szczególnie w stosunkowo krótkim czasie w jakim pacjent jest badany.
7. Czy badanie rezonansem magnetycznym jest bolesne?
Badanie jest zupełnie bezbolesne. Pewnym dyskomfortem może być wkłucie wenflonu (potrzebnego do podania środka kontrastowego), ale ból jest minimalny (jak podczas pobierania krwi).
8. Ile trwa badanie rezonansem magnetycznym?
Badanie MR trwa od 30 minut do (w rzadkich przypadkach) dwóch godzin.
9. Czy mogę mieć ze sobą osobę towarzyszącą podczas badania?
Osoba towarzysząca może przyjść do placówki i towarzyszyć pacjentowi podczas oczekiwania na badanie. W rzadkich przypadkach, szczególnie u pacjentów z klaustrofobią możliwa jest obecność osoby towarzyszącej podczas samego badania, po zdjęciu z siebie wszystkich metalowych elementów. Każdorazowo ustalane jest to z elektroradiologiem wykonującym rezonans.
10. Co się dzieje, gdy mam klaustrofobię? Czy mogę otrzymać środki uspokajające?
Większość pacjentów cierpiących na klaustrofobię z powodzeniem może wykonać badanie w naszej Pracowni. Empatyczne podejście naszego Zespołu do zestresowanego pacjenta, a także większy otwór rezonansu (o ok. 10 cm od przeciętnego) i możliwości techniczne naszego aparatu, pozwalają na komfortowe przeprowadzenie badania pacjentom z klaustrofobią bez zażywania dodatkowych środków farmakologicznych. Leki uspokajające można przyjąć wyłącznie po konsultacji ze swoim lekarzem prowadzącym. W przypadku ich zażycia, zalecamy obecność osoby towarzyszącej, która zadba o to, aby pacjent bezpiecznie dotarł do Pracowni, a następnie wrócił do domu. Przypominamy, że po zażyciu środków uspokajających, nie powinno się prowadzić pojazdów mechanicznych.
11. Czy mogę wykonać rezonans magnetyczny, jeśli mam implanty metalowe lub inne urządzenia w ciele?
To zależy od lokalizacji i rodzaju implantu. Każdorazowo należy powiedzieć o obecności metali lub urządzeń elektronicznych w ciele podczas rejestracji na badanie. Osoba rejestrująca poprosi o dokumentację dot. implantu i udzieli odpowiedzi, czy można w danym przypadku wykonać badanie.
12. Jakie są potencjalne skutki uboczne badania rezonansem magnetycznym?
Nie stwierdzono żadnych skutków ubocznych od skanowania na aparacie MR. Środek kontrastowy może spowodować skutki uboczne, tak jak każda substancja medyczna stosowana na rynku, ale ryzyko ich wystąpienia jest zdecydowanie niższe niż korzyści kliniczne wynikające z wykonania badania.
13. Jak interpretować wyniki badania rezonansem magnetycznym?
Interpretacją obrazów diagnostycznych zajmuje się lekarz radiolog. Dla każdego wykonanego przez nas badania dołączamy profesjonalny opis wykonany przez renomowanego radiologa. Taki opis jest podstawą do wdrożenia leczenia, zatem otrzymany wynik należy skonsultować z lekarzem zlecającym badanie lub lekarzem specjalistą zajmującym się badanym obszarem/ narządem.
14. Kiedy mogę spodziewać się wyników badania?
Czas oczekiwania na opis jest uzależniony od wielu czynników. Radiolodzy specjalizują się w opisywaniu konkretnych obszarów ciała, zatem czas oczekiwania na opis jest bardzo zróżnicowany – zależy od tego, jaki obszar był poddany badaniu. Najlepiej przed lub po badaniu zapytać jaki jest aktualnie czas oczekiwania na opis konkretnego obszaru ciała.
15. Czy będę musiał ponieść dodatkowe koszty za badanie rezonansem magnetycznym?
Co do zasady, cena badania pokrywa się z tą wskazaną w cenniku. Jedyny dodatkowy koszt jaki może się pojawić, jest związany z koniecznością podania środka kontrastowego (ŚK). Jest szereg badań, które każdorazowo wykonuje się z kontrastem – wówczas w naszej Pracowni jest on wliczony w cenę, a informacja o tym jest wskazana w cenniku. Są jednak badania, które można z powodzeniem wykonać bez podania środka kontrastującego, ale w ich trakcie może się okazać, że w tym konkretnym przypadku, dla pełnej i rzetelnej diagnostyki, podanie kontrastu będzie wymagane. Wówczas jest on dodatkowo płatny. Każdorazowo decyzję w tym zakresie podejmuje lekarz radiolog.
16. Czy rezonans magnetyczny jest bardziej dokładny niż tomografia komputerowa (CT)?
Niektóre obszary (jak np. głowę, kręgosłup czy prostatę) lepiej jest obrazować metodą rezonansu magnetycznego. Generalizując, MR jest lepsze w ocenie tkanek miękkich, a TK w przypadku kości. Jednak MR ma swoje ograniczenia i są przypadki, gdzie to TK jest lepszą metodą diagnostyczną (np. w diagnostyce w kierunku nowotworowych przerzutów odległych lub ocen jelit lepsze jest TK). Nie każdy pacjent jest w stanie wytrzymać bez ruchu tyle czasu, ile potrzeba na wykonanie MR. Podsumowując, obie metody mają swoje mocne strony i do każdego pacjenta należy podchodzić indywidualnie.
17. Czy przed badaniem MR należy usunąć biżuterię i inne metalowe przedmioty?
Tak, należy je usunąć, jeśli jest taka możliwość.
18. Czy podczas badania słychać jakieś dźwięki lub hałasy?
Tak, aparat rezonansu magnetycznego jest stosunkowo głośnym urządzeniem, które wydaje rytmiczne głośne dźwięki przypominające stukanie i piski. Zawsze przed badaniem pacjent dostaje zatyczki do uszu lub specjalne słuchawki, które wyciszają dźwięk z zewnątrz, więc nie należy się obawiać urazów narządu słuchu.
19. Czy istnieją różne rodzaje rezonansu magnetycznego dla różnych części ciała?
Ogólna zasada działania jest taka sama w stosunku do wszystkich obszarów ciała. Różni się jednak ilość wykonanych sekwencji (serii obrazów) oraz ich technika wykonania.
20. Czy istnieją jakieś przeciwwskazania do wykonania badania rezonansem magnetycznym?
- Silna klaustrofobia,
- Pierwszy trymetr ciąży,
- Nadwrażliwość na kwas gadoterowy, megluminę, jakikolwiek produkt leczniczy zawierający gadolin,
- Implanty metalowe zawierające metale ferromagnetyczne i jakiekolwiek metale ferromagnetyczne w ciele (np. fragmenty pocisków lub opiłki);
21. Czy mogę wykonać rezonans magnetyczny w trakcie ciąży?
Nie udowodniono żadnego negatywnego wpływu badania MR na płód. Niemniej, na wszelki wypadek, w pierwszym trymestrze ciąży odradza się poddawaniu jakimkolwiek zabiegom medycznym. Są jednak przypadki, gdzie sytuacja zdrowotna pacjentki wymaga wykonania MR. Wtedy wymagamy, aby pacjentki przedstawiły skierowanie na badanie od swojego lekarza prowadzącego, w którym uzasadnia on wykonanie procedury. Decyzję o badaniu podejmujemy w porozumieniu z lekarzem radiologiem, a każdy przypadek rozpatrujemy indywidualnie z troską o bezpieczeństwo pacjentki i płodu.
22. Czy możliwe jest wykonanie badania u dzieci? Czy procedura jest dla nich bezpieczna?
W naszej placówce nie podejmujemy się wykonania badania u najmłodszych dzieci. Umowną, przyjętą przez nas granicą jest 10 r.ż. Wynika to z faktu, że młodsze dzieci, często nie są w stanie leżeć w bezruchu podczas badania, które trwa od pół godziny, do nawet 2h. Jeśli pacjent ma mniej niż 10 lat, decyzję o przeprowadzeniu badania podejmujemy indywidualnie, w zależności od badanego obszaru i na podstawie rozmowy z rodzicami, którzy są w stanie określić, czy ich pociecha będzie w stanie leżeć w bezruchu określonych czas. Odnosząc się do kwestii bezpieczeństwa, procedura jest tak samo bezpieczna w stosunku do dzieci, jak i dorosłych.
23. Czy po badaniu mogę od razu wrócić do normalnej aktywności?
Tak, jeśli badanie zostało przeprowadzone bez podania środka kontrastowego, pacjent może od razu opuścić pracownię i wrócić do normalnej aktywności. Jeśli jednak środek kontrastowy został podany, musi odczekać w naszej Pracowni pół godziny. Jeśli po tym czasie nie wystąpią żadne zauważalne objawy niepożądane, może wrócić do normalnych aktywności i prowadzenia pojazdów mechanicznych. Zalecamy jednak picie dużej ilości wody, aby jak najszybciej wypłukać środek kontrastowy z organizmu.
24. Czy przed badaniem stosuje się kontrast i jeśli tak, czy jest on bezpieczny?
Kontrast podaje się dożylnie pacjentowi w trakcie badania. Jak każda substancja medyczna niesie on za sobą ryzyko wystąpienia skutków niepożądanych, jest ono jednak niezwykle małe.
25. Czy powinienem poinformować lekarza o jakichkolwiek alergiach lub chorobach, które mam przed wykonaniem badania?
Tak, należy poinformować osobę wykonującą badanie o swoich alergiach, a także napisać o nich w ankiecie medycznej wypełnianej przed badaniem.
26. Rezonans magnetyczny - z czego wynika cena badania?
Rezonans magnetyczny to zaawansowane badanie wykonywane za pomocą nowoczesnego sprzętu obsługiwanego przez dedykowanych specjalistów medycznych – składowe wpływające na ceny badań opisaliśmy w artykule na naszym blogu – zachęcamy do lektury.