Badania diagnostyczne w ciąży
Okres ciąży jest wyjątkowym stanem zarówno w życiu matki, jak i rozwijającego się płodu. Podejście do diagnostyki obrazowej w tym wyjątkowym okresie zmienia się. Chociaż wszystkie badania obrazowe są stosunkowo bezpieczne i nieinwazyjne, w czasie ciąży staramy się minimalizować ich ilość, ograniczając się do niezbędnego minimum.
Ultrasonografia (USG) w ciąży
Ultrasonografia (USG) to najbezpieczniejsza metoda diagnostyki obrazowej i jest często używana w trakcie ciąży. Pozwala na obrazowanie struktur anatomicznych płodu i ocenę postępu ciąży. Jest używana do monitorowania rozwoju płodu, oceny ryzyka wad wrodzonych, a także do określenia płci dziecka. USG może być bezpiecznie wykonywane w każdym trymestrze ciąży.
- Badanie jest zupełnie nieinwazyjne, nie narusza powłok ciała.
- Nie wykorzystuje promieniowania jonizującego.
- Jest szybkie i stosunkowo tanie.
Oświadczenia Towarzystw i Instytucji zajmujących się bezpieczeństwem ultrasonografii potwierdzają doniesienia, w których nie wykazano negatywnych skutków działania ultradźwięków pochodzących z aparatów USG u pacjentek w ciąży.
Mity i prawdy na temat USG
Powstał jednak mit na temat podgrzania się tkanek podczas badania ultrasonograficznego. Jednakże temperatura badanych tkanek nie wzrasta nawet o jeden stopień Celsjusza, zatem pozostaje bez wpływu na rozwój płodu i nie powoduje żadnych komplikacji.
Rezonans magnetyczny (MRI) podczas ciąży
Jeśli chodzi o badanie techniką rezonansu magnetycznego (MR, MRI) to w przypadku ciąży unika się wykonywania rutynowych badań, zwłaszcza takich, które można wykonać już po urodzeniu dziecka. Nigdy nie stwierdzono szkodliwego działania rezonansu magnetycznego na płód, jednak zaleca się wstrzemięźliwość w wykonywaniu badań które nie są niezbędne, szczególnie w I trymestrze ciąży.
Kobietom w ciąży odradza się natomiast poddawania się badaniu rezonansem magnetycznym z kontrastem. Środki kontrastowe zawierają zazwyczaj gadolin – metal, który może przeniknąć przez łożysko i kumulować się w organizmie płodu, co może wpłynąć na jego rozwój.
Tomografia komputerowa (TK) w ciąży
Tomografia komputerowa (TK) wykorzystuje promieniowanie jonizujące, które jest potencjalnie szkodliwe dla rozwijającego się płodu, może uszkodzić jego komórki i wpłynąć negatywnie na jego rozwój. Okres pomiędzy 3. a 15. tygodniem ciąży, to czas, w którym należy szczególnie unikać wykonywania badania tomografii komputerowej.
W przypadku ciężarnych, zawsze warto rozważyć alternatywne metody obrazowania, które nie korzystają z promieniowania jonizującego, jak np. MRI, które jest zdecydowanie bezpieczniejszą metodą diagnostyki kobiet w ciąży. Jeśli jednak tomografia komputerowa jest niezbędna, pracownicy medyczni starają się zminimalizować dawkę promieniowania, a obszar badania ograniczyć do niezbędnego minimum.
Ważne jest, aby przed podjęciem jakichkolwiek decyzji dotyczących badań diagnostycznych w trakcie ciąży skonsultować się z lekarzem prowadzącym ciążę. Może on wówczas ocenić sytuację i zalecić odpowiednie kroki, biorąc pod uwagę stan zdrowia matki i dziecka.
Porównanie badań
| Badanie | Zalety i wady |
|---|---|
| Ultrasonografia (USG) | Zalety: Bezpieczne w każdym trymestrze ciąży, nieinwazyjne, nie wykorzystuje promieniowania jonizującego, dostarcza obrazowanie struktur anatomicznych płodu. Wady: Ograniczona zdolność do oceny struktur położonych głębiej w organizmie matki lub płodu. |
| Rezonans magnetyczny (MRI) | Zalety: Nie wykorzystuje promieniowania jonizującego, umożliwia bardziej szczegółową analizę niż USG, szczególnie w późniejszych trymestrach ciąży. Wady: Większy koszt niż USG, dłuższy czas trwania badania, niezalecane w pierwszym trymestrze ciąży bez ważnych wskazań medycznych oraz niezalecane z użyciem środków kontrastowych. |
| Tomografia komputerowa (CT) | Zalety: Dostarcza bardzo dokładnych obrazów struktur wewnętrznych ciała, może być pomocna w określeniu rodzaju i zakresu urazów lub w diagnostyce pewnych chorób. Wady: Wykorzystuje promieniowanie jonizujące, które może być szkodliwe dla płodu, szczególnie pomiędzy 3. a 15. tygodniem ciąży. |
Nazywam się Krzysztof Solnica. Jestem absolwentem kierunku elektroradiologia na Uniwersytecie Medycznym im. Karola Marcinkowskiego w Poznaniu. Pracowałem 3 lata na oddziale Pulmonologii, Alergologii i Onkologii Pulmonologicznej, diagnozując POChP, w Szpitalu Klinicznym Przemienienia Pańskiego w Poznaniu (aktualnie Uniwersytecki Szpital Kliniczny).
W PP DIAGNOSTYCE wykonuję badania zarówno w zakresie tomografii komputerowej, jak i rezonansu magnetycznego. Podczas pracy przykładam uwagę do zebrania pełnego wywiadu medycznego z Pacjentem. Gwarantuje to uzyskanie precyzyjnego opisu radiologicznego w oparciu o poprzednią diagnostykę. W kontakcie z Pacjentami kieruję się profesjonalizmem i empatią. Zdaję sobie sprawę, że oczekiwanie na diagnozę jest stresujące, dlatego staram się krok po kroku wytłumaczyć, jak będzie przebiegała konkretna procedura. Chętnie odpowiadam na wszelkie pytania i wątpliwości, wspierając Pacjenta i dbając o jego komfort. Wykonuję badanie z zaangażowaniem i należytą starannością, aby nie zawieść zaufania, którym badana osoba obdarza zarówno mnie, jak i PP DIAGNOSTYKĘ. Jestem również jednym z autorów treści na naszej stronie internetowej.
