Tomografia Komputerowa w diagnostyce – jakie schorzenia wykrywa to badanie?

Tomografia komputerowa (TK) to jedno z najważniejszych narzędzi diagnostycznych w medycynie współczesnej. Łączy promieniowanie rentgenowskie z zaawansowaną technologią komputerową, tworząc szczegółowe obrazy przekrojowe ciała. Dzięki możliwości analizowania struktur wewnętrznych z dużą dokładnością, TK jest wykorzystywana zarówno w trybie pilnym, jak i w planowej diagnostyce wielu chorób.

Nowotwory i zmiany guzowate

Tomografia komputerowa umożliwia wczesne wykrycie zmian nowotworowych w praktycznie każdym narządzie: płucach, mózgu, wątrobie, trzustce, jelitach czy nerkach. Z użyciem środka kontrastowego można ocenić stopień unaczynienia guza, co pomaga odróżnić nowotwory złośliwe od łagodnych. TK jest też podstawowym badaniem w monitorowaniu leczenia onkologicznego i ocenie przerzutów.

Urazy i ostre stany zagrożenia życia

W medycynie ratunkowej tomografia jest nieoceniona. Wykrywa:

krwiaki i krwotoki wewnętrzne,
złamania, także trudne do uchwycenia na zwykłym RTG (np. podstawy czaszki, miednicy),
uszkodzenia narządów wewnętrznych (np. śledziony, wątroby, nerek).
W przypadkach urazów wielonarządowych TK całego ciała (tzw. trauma scan) pozwala szybko zlokalizować zagrożenie życia.

Choroby naczyniowe

Dzięki tomografii z kontrastem możliwa jest dokładna ocena naczyń krwionośnych (angiografia TK). Wykrywa:

tętniaki (np. aorty brzusznej),
rozwarstwienia aorty,
zatory płucne,
zakrzepice żył głębokich,
zwężenia naczyń tętniczych (np. w nerkach czy kończynach).

Diagnostyka infekcji

Tomografia pozwala wykrywać:

zapalenie płuc, zwłaszcza nietypowe lub powikłane,
ropnie (np. okołozębowe, mózgu, jamy brzusznej),
zapalenie wyrostka robaczkowego, pęcherzyka żółciowego, nerek i trzustki,
powikłania zapaleń, takie jak perforacje czy przetoki.

Neurologia i choroby ośrodkowego układu nerwowego

W diagnostyce udarów mózgu tomografia jest pierwszym i najszybszym badaniem. Pozwala odróżnić udar niedokrwienny od krwotocznego. Inne zastosowania to wykrywanie guzów mózgu, wodogłowia, zmian pourazowych oraz zapaleń opon mózgowo-rdzeniowych (np. z obecnością ropnia).

Choroby płuc i klatki piersiowej

W klatce piersiowej TK wykrywa:

guzy i zmiany przerzutowe,
włóknienie płuc i rozedmę,
rozstrzenie oskrzeli,
zatory płucne,
zmiany śródmiąższowe (m.in. w COVID-19).

Zastosowania specjalistyczne

Tomografia komputerowa służy także w:

planowaniu zabiegów chirurgicznych i radioterapii,
kontrolach pooperacyjnych,
biopsjach prowadzonych pod kontrolą TK,
ocenie układu moczowego (np. kamica, zwężenia, TCC nerki).

Podsumowanie

Tomografia komputerowa to niezwykle wszechstronne badanie, które wykrywa szeroki zakres chorób: od nowotworów i urazów po infekcje i patologie naczyniowe. Dzięki szybkiemu czasowi wykonania i wysokiej dokładności diagnostycznej, TK jest fundamentem nowoczesnej diagnostyki obrazowej.

Autor: Patrycja Pałaszewska